منبر

وَ قَالَ علیه السلام أَزْرَى بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ وَ رَضِیَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ ضُرَّهُ وَ هَانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَیْهَا لِسَانَهُ-

 

1- کوچک گردانید خود را کسیکه طمع و آز (بآنچه در دست مردم است) را روش خویش قرار داد (زیرا لازمه طمع نیازمندى و فروتنى است، و لازمه نیازمندى و فروتنى پستى و کوچکى) 2- و بذلّت و خوارى تن داده کسیکه گرفتارى و پریشانى خود را (نزد دیگرى) آشکار نماید (زیرا لازمه اظهار گرفتارى و پریشانى حقارت و زیر دستى است) 3- و نزد خویش خوار است کسیکه زبانش را حکمران خود گرداند (بى تأمّل و اندیشه هر چه به زبانش آید بگوید که بسا موجب هلاک و تباهى او گردد، و چنین کس مقام و منزلتى براى خود در نظر نگرفته است).

( ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ى 1089)

 

6- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أَبِی الْعَلَاءِ عَنْ عَبْدِ الْأَعْلَى بْنِ أَعْیَنَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ طَلَبُ الْحَوَائِجِ إِلَى النَّاسِ اسْتِلَابٌ لِلْعِزِّ وَ مَذْهَبَةٌ لِلْحَیَاءِ وَ الْیَأْسُ مِمَّا فِی أَیْدِی النَّاسِ عِزٌّ لِلْمُؤْمِنِ فِی دِینِهِ وَ الطَّمَعُ هُوَ الْفَقْرُ الْحَاضِرُ

 

امام صادق علیه السّلام میفرمود: حاجت خواستن از مردم موجب سلب عزت و رفتن حیا گردد، و نومیدى از آنچه دست مردمست، موجب عزت مؤمن است در دینش، و طمع فقریست حاضر و آماده.

 

1- لی، [الأمالی للصدوق] عَنِ الصَّادِقِ ع قَالَ قَالَ النَّبِیُّ ص أَفْقَرُ النَّاسِ الطَّمِعُ

 

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : فقیرترین مردم، شخص طمعکار است.

 

وَ قَالَ علی ع وَ الطَّمَعُ رِقٌّ مُؤَبَّدٌ و فرمود: طمعکارى ، بندگى همیشگى است .

 

وَ قَالَ ع أَکْثَرُ مَصَارِعِ الْعُقُولِ تَحْتَ بُرُوقِ الْمَطَامِعِ و فرمود: بیشترین هلاکتگاه هاى خردها ، زیر درخشش طمعهاست .

 

وَ قَالَ ع الطَّامِعُ فِی وِثَاقِ الذُّلِّ و فرمود: طمعکار ، در بندِ خوارى است .

 

وَ قَالَ ع مَنْ أَتَى غَنِیّاً فَتَوَاضَعَ لِغِنَاهُ ذَهَبَ ثُلُثَا دِینِهِ و فرمود: هر که نزد توانگرى رود و به خاطر توانگریش در برابر او کرنش کند، دو سوم دینش از بین برود.

 

وَ قَالَ ع إِنَّ الطَّمَعَ مُورِدٌ غَیْرُ مُصْدِرٍ وَ ضَامِنٌ غَیْرُ وَفِیٍّ وَ رُبَّمَا شَرِقَ شَارِبُ الْمَاءِ قَبْلَ رَیِّهِ فَکُلَّمَا عَظُمَ قَدْرُ الشَّیْءِ الْمُتَنَافَسِ فِیهِ عَظُمَتِ الرَّزِیَّةُ لِفَقْدِهِ وَ الْأَمَانِیُّ تُعْمِی أَعْیُنَ الْبَصَائِرِ وَ الْحَظُّ یَأْتِی مَنْ لَا یَأْتِیهِ

و فرمود: طمع آبشخور است وارد شونده اش، بیرون نمى آید و ضامنى است که [به ضمانت خود ]وفا نمى کند ، چه بسا که آشامنده آب، پیش از سیراب شدن، آب گلو گیرش شود . هر چه مطلوب ارزشمندتر باشد، مصیبت از دست دادن آن بزرگتر است ، آرزوها، چشمهاى بصیرت را کور مى کند و نصیب هر کس، گر چه در پى آن نرود، به او مى رسد .

 

وَ قَالَ ع فِی وَصِیَّتِهِ لِلْحَسَنِ ع الْیَأْسُ خَیْرٌ مِنَ الطَّلَبِ إِلَى النَّاسِ مَا أَقْبَحَ الْخُضُوعَ عِنْدَ الْحَاجَةِ وَ الْجَفَاءَ عِنْدَ الْغَنَاء

و در سفارش خود به امام حسن فرمود: برکندن امید، بهتر از خواهش از مردمان است. چه زشت است فروتنى هنگام نیازمندى، و درشتى به وقت بىنیازى.