مهارت کنترل توهین کنندگان
وَ لاَ تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ ﴿34﴾
هرگز نیکى و بدى یکسان نیست؛ بدى را با نیکى دفع کن، ناگاه(خواهى دید) همان کس که میان تو و او دشمنى است، گویى دوستى گرم و صمیمى است! (34)
سوره فصلت ، الجزء 24، الصفحة: 480، الآیة: 34
جواب درست در برابر توهین و بی احترامی دیگران چه باید باشد؟ وقتی کسی به شما توهین میکند، شما چطور جواب بی احترامی او را می‌دهید؟ بی‌احترامی از جانب دیگران در موقعیت های مختلفی اتفاق می‌افتد و مربوط به موقعیت خاصی نیست؛ مثلا ممکن است در محیط مدرسه، محل کار و یا خانواده مورد بی‌احترامی دیگران قرار بگیرید. اگر ندانید چه جوابی باید بدهید و چه واکنشی درست است یا شما نیز با پرخاشگری جواب بی‌احترامی دیگران را بدهید چیزی حل نمی‌شود. این اتفاق نه تنها تنش را خاتمه نمی‌دهد بلکه باعث تشدید بی‌احترامی متقابل هم خواهد شد.
چطور جواب توهین و به بی احترامی واکنش نشان دهیم؟
راهبرد اصلی این است که تا جای ممکن از بروز اختلاف و درگیری و جروبحث با افراد پرهیز کنید. هیچ تضمینی برای رفتار دیگران نیست. تنها چیزی که دست شماست، رفتار خودتان است؛ بنابراین مجهز کردن خود به واکنش مناسب در برابر تحقیر و توهین دیگران، بهترین کاری است که می‌توانید انجام دهید. اما بهترین واکنش در برابر بی‌احترامی دیگران چیست؟ آیا باید جواب توهین دیگران را با توهین بدهیم؟
زمانی که مورد بی‌احترامی قرار می‌گیرید، ابتدا سعی کنید علت بی‌احترامی طرف مقابل را بفهمید و بدانید به چه علتی به شما بی‌احترامی میکند. ممکن است بر اثر یک سوءتفاهم باشد و با یک گفتگوی ساده حل شود. بنابراین نباید فورا واکنش نشان دهید زیرا ممکن است بعدا پشیمان شوید. بهتر است کمی مکث کنید و قبل از اینکه چیزی بگویید افکارتان را جمع بندی کنید تا بتوانید عکس‌العمل مناسب داشته باشید.
خودتان را جای طرف مقابل بگذارید
بهتر است قدری از روانشناسی رفتار انسانها بدانید. هنگامی که با کسی بر سر مسئله‌ای به مشکل برمی‌خورید اجازه دهید طرف مقابلتان از موضع خود حرف بزند و دفاع کند. اگر شما تنها از موضع خود دفاع کنید و اجازه ندهید تا دیگران حرفی بزنند ممکن است مورد بی‌احترامی دیگران قرار بگیرید. بنابراین به گونه‌ای واکنش نشان دهید که در همان ابتدا دیگران به خودشان اجازه ندهند به شما توهین کنند.
وقتی که به شما توهینی شد، در ابتدا به این مسئله فکر کنید که اگر جای طرف مقابلتان بودید چه واکنشی نشان می‌دادید و چه برخوردی می‌کردید. بهتر است همیشه هردو جانب را در نظر بگیرید و تنها به خودتان فکر نکنید. به این ترتیب، شاید به این نتیجه برسید که دو طرف ماجرا حق دارند و در بعضی از موارد نمی‌توان مقصر قطعی را مشخص کرد.
واکنش سریع نداشته باشید
داشتن واکنش مناسب در زمانی که مورد بی‌احترامی قرار گرفتید کاری دشوار است اما همه چیز بستگی به شما دارد. می‌توانید یا به صورت کاملا حرفه‌ای جواب طرف مقابلتان را بدهید و یا به‌گونه‌ای جواب دهید که بعدا احساس پشیمانی کنید و از واکنش خود ناراضی باشید. زمانی که مورد بی‌احترامی قرار گرفتید قبل از این که واکنش نشان دهید کافی است چند ثانیه مکث کنید و به اتفاقاتی که باعث این بی‌احترامی شده است فکر کنید و آنها را در ذهن خود مرور و جمع‌بندی کنید، این کار باعث میشود تا بدانید دلیل این بی‌احترامی چیست و شما باید چه واکنشی نشان دهید. برای مثال برخورد و رفتار صحیح در محیط کار از سوی طرفین می‌تواند جلوی خیلی از تنش‌ها را بگیرد.
غافل‌گیر نشوید
اگر قبل از اینکه مسئله‌ای را با کسی مطرح کنید خودتان را برای هر برخوردی آماده کنید، اگر مورد بی‌احترامی قرار گرفتید شگفت زده نمی‌شوید و می‌توانید بهترین واکنش را نشان دهید. ممکن است وقتی مسئله‌ای را با کسی مطرح می کنید آن شخص حالت تدافعی به خود بگیرد و شما نتوانید بهترین واکنش را داشته باشید. یکی از راه‌های داشتن واکنش مناسب این است که با شخصی که به آن اعتماد دارید این مسئله را در میان بگذارید و هیجانات خود را تخلیه کنید، زیرا اگر این کار را انجام دهید باعث میشود تا بر خودتان مسلط شوید و واکنش معقولانه‌ای داشته باشید. همه افراد از سلامت روان برخوردار نیستند. ممکن است طرف مقابل شما مشکل داشته باشد و نیاز به رفتاردرمانی در او مشهود باشد.
قبل از دادن جواب توهین | حساب‌شده عمل کنید
در صورتی که احساس کردید ممکن است مورد بی‌احترامی قرار بگیرید، به حرف‌هایی که قرار است با طرف مقابلتان در میان بگذارید فکر کنید و سعی کنید به گونه‌ای حرف بزنید که باعث بی‌احترامی به طرف مقابلتان نشود. از دو پهلو و نامفهوم حرف زدن اجتناب کنید و صادقانه و واضح حرف خود را بزنید تا باعث ایجاد سوءتفاهم نشوید. هرگز به مسائلی که شما را ناراحت کرده است اما به قضیه فعلی ربطی ندارد نپردازید. باید به موضوع اصلی اشاره کنید و به حاشیه نروید زیرا در این صورت نمی‌توانید به نتیجه‌ی مناسبی برسید.
یادتان باشد زمانی که مورد بی‌احترامی قرار گرفتید و طرف مقابلتان با بی‌احترامی با شما صحبت میکند شما نباید در برابر او بی‌تفاوت باشید. باید با آرامش و مودبانه جواب طرف مقابلتان را بدهید، زیرا در اینصورت شما هم جواب طرف مقابلتان را داده اید و هم به او بی‌احترامی نکرده‌اید.
واکنش تهاجمی نداشته باشید
زمانی که قصد دارید مسئله‌ای را با کسی مطرح کنید باید به گونه‌ای این مسئله را بیان کنید که طرف مقابل گارد نگیرد و حالت تهاجمی نداشته باشد. بهتر است در ابتدا ابراز همدردی کنید و نشان دهید که شخص مقابلتان را درک می‌کنید همچنین باید سخنان خود را کاملا مودبانه بیان کنید، زیرا در این صورت سخنان شما از حالت تهاجمی بیرون میآید و مورد بی‌احترامی قرار نمی‌گیرید. یادتان باشد که هیچ وقت با بی‌عدالتی با موضوعی برخورد نکنید زیرا در اینصورت خیالتان راحت است که شما عدالت را رعایت کرده‌اید و دیگران باعث ایجاد این تنش و بی‌عدالتی شده‌اند.
جواب توهین | سازگاری با محیط
همه‌ی افراد باهوش و زیرک در زندگی خود موفق نیستند اما اکثر افرادی که انعطاف پذیر هستند و خود را با ناملایمات زندگی سازگار کرده اند موفقیت بیشتری کسب کرده‌اند. بنابراین هرگز نباید به خاطر دیگران و توهین‌هایشان دست از تلاش بردارید و دیگر در جهت بهبود زندگی‌تان تلاشی نداشته باشید. خودتان را با شرایط مختلف سازگار کنید، در غیر اینصورت نمی‌توانید به جلو پیش بروید. بنابراین هماهنگی و انعطاف‌پذیری در برابر محیط یکی از راه‌های پیشرفت است.
همچنین زمانی که می‌دانید طرف مقابل از حرف‌هایی که می‌زند نیت بدی ندارد و شاید منظورش را درست نرسانده بهتر است این مسئله را پررنگ نکنید و بگذرید. تا جایی که میشود سعی کنیم در روابط انسانی سخت نگیریم. برای رسیدن به تعادل در رفتار با دیگران می‌توانید از مشاوری متخصص کمک بگیرید. واکنش در برابر بی احترامی دیگران از آن مقولاتی است که آمادگی قبلی شما را می‌طلبد.
تحقیر کردن در لغت به معنای خوار کردن دیگران و در علم روان شناسی به ایجاد احساس پشیمانی و حماقت در دیگران با صدمه زدن به احترام و موقعیت آن ها به خصوص موقعیت اجتماعی شان گفته می شود. تحقیر، عملی است که احساس خرد کننده آن ساعت ها یا حتی سال ها زندگی یک فرد را تحت تاثیر قرار می دهد
افراد توهین کننده را درک کنید!
دانستن دلایلی که مطرح شد به شما کمک می کند راحت تر در کنار افراد توهین کننده به شخصیت تان به زندگی عادی خود ادامه دهید و حرف هایشان را نشنیده بگیرید. همچنین اگر بپذیرید که مشکل از طرف آن هاست نه شما، می توانید منطقی تر با این مسئله برخورد کنید و از حرف ها و کنایه های آن ها، آزرده خاطر نشوید. با این حال شاید فردی که دارای چنین خصوصیاتی است یکی از نزدیکان شما باشد و برایتان سخت باشد که بخواهید از نظر عاطفی خودتان را از او جدا کنید. هیچ نیازی به این کار نیست، فقط سعی کنید در بحث هایی که او راه می اندازد، شرکت نکنید و خودتان را کنار بکشید. قصد او این است که کاری کند تا شما احساس بدی نسبت به خودتان پیدا کنید. این وظیفه شماست که به او اجازه انجام چنین کاری را ندهید.
توهین را با توهین جواب ندهید
زمانی که فردی به شما توهین می کند، در پاسخ به او، جواب های بی شماری به ذهن شما خطور می کند. اگر چنین کاری را انجام دهید، در واقع خودتان را با آن فرد هم شان ساخته اید و این دقیقاً همان چیزی است که افراد توهین کننده انتظارش را می کشند. آن ها می خواهند شما را عصبانی کنند تا برخورد شدیدی از خود نشان دهید، آن ها می خواهند شما احساس بدی نسبت به خودتان پیدا کنید و قصدشان تنها آزار دادن و آسیب رساندن به شماست. شما با جواب دادن به آن ها در حقیقت وارد بازی ساختگی شان می شوید و در نهایت خودتان را آزار داده اید.
وقتی تحقیرمان می کنند، باید چه کار کنیم؟
در روابط انسانی همیشه به دلایل مختلف مانند ناآگاهی، استرس، مشکلات اقتصادی و اختلالات اعصاب و روان این ظن و گمان وجود دارد که رفتاری با دیگران داشته باشیم یا رفتاری با ما شود که زمینه ناراحتی فراهم آید. «تحقیر کردن» یکی از این رفتارهاست که می تواند فرد تحقیر شده را در موضع ضعف و ناراحتی قرار دهد؛ موضعی که به هر حال اگر نمی توانیم از آن پیشگیری کنیم، می توانیم با راهکارهایی از آسیب هایش جلوگیری کنیم.
به گزارش مهر، دکتر «بلا دیپالو» پژوهشگر اجتماعی، نویسنده، سخنران و مشاور، مقاله ای با عنوان «وقتی تحقیر شدیم، چه کار کنیم؟» دارد. او خیلی جالب بحث خود را از این جا شروع می کند که: «من خیلی تعجب می کنم اگر فردی را ببینم که ادعا کند در زندگی اش هیچ وقت تحقیر نشده، چون همه ما به نوعی این حس را تجربه کرده ایم، اما نکته مهم این است که بدانیم بعد از آن چه می توانیم بکنیم. قبول دارم که حس تحقیر شدن بسیار دردناک است؛ گاهی آنقدر دردناک که کنار آمدن با آن غیرممکن به نظر می رسد اما نکته هایی وجود دارد که در این شرایط می توانند به ما کمک کنند.»
انعطاف پذیر باشید
در زندگی برای این که بتوانید به خودتان کمک کنید و از مشکلات بگذرید، باید انعطاف داشته باشید. بد نیست بدانید آدم های موفق همیشه افراد زیرک و باهوشی نبوده اند، بلکه افرادی بوده اند که انعطاف داشته اند. آن ها توانسته اند با شرایط مختلف خود را وفق بدهند. اگر نتوانید خودتان را با افراد و موقعیت های اطراف تا حدی که لازم است وفق بدهید، نمی توانید حرکت کنید؛ بنابراین با اولین تحقیر، خودتان را نبازید و دست از تلاش برای موفقیت برندارید.
خودتان را ثابت کنید
گاهی نیاز دارید خودتان را به دیگران ثابت کنید و مهم تر این که خیلی وقت ها لازم است خودتان را به خودتان ثابت کنید. در مقابل بحران ها کنار نکشید.
اجازه ندهید بحران ها شما را در خود حل کنند. بعضی وقت ها این خود ما هستیم که توانایی هایمان را دست کم می گیریم نه دیگران و در واقع از درون تحقیر می شویم نه از بیرون!
از چالش، فرصت بسازید
هر بحرانی می تواند موقعیتی باشد برای پیش رفتن برای پریدن و پیشرفت. برای آینده برنامه بریزید و فکری جدی برای حل مشکلات تان بکنید.
همچنین شاید بعضی رفتارهای تان باعث شود تا دیگران تحقیرتان کنند بنابراین شخصیت تان را بررسی کنید و عواملی را که باعث تحقیرتان می شود از رفتارهایتان حذف کنید.
سکوت نکنید
در بعضی موارد هم برای این که حس تحقیر بیشتر از آن چه هست نشود، نباید سکوت کنید! درست خواندید، سکوت نمی تواند راه حل مشکلات شما باشد. اگر غیرمنصفانه مورد تحقیر قرار گرفتید، اعتراض کنید. اگر در محل کار تحقیر می شوید، به رئیس بخش تان یا فردی که سمت بالاتری از آن فرد دارد، بگویید.
اگر در مراجعه به اداره یا سازمانی تحقیر شدید، از راه قانونی شکایت کنید. همیشه راه هایی برای اعتراض وجود دارد.
این کار می تواند درون ناآرام شما و حس بدتان را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد. از طرفی باعث می شود این رفتار با دیگران هم تکرار نشود.
با شخصیت توهین کننده ها بیشتر آشنا شوید
توجه داشته باشید که یک انسان کامروا، موفق و با اعتماد به نفس، هیچ نیازی به تحقیر دیگران ندارد. شاید این افراد از دیگران انتقادهای سازنده ای کنند اما هیچ گاه آن ها را تحقیر نمی کنند. برخی افراد به طور کلی نظر منفی نسبت به دیگران دارند و دیگران را مدام تحقیر می کنند که دلایل آن به شرح زیر است:
*به دلیل کمبودهایی که احساس می کنند دوست دارند خودشان را قدرتمند تر از دیگران جلوه بدهند تا به این طریق بر تزلزل شخصیتی خود غلبه کنند.
*قبلا فردی آن ها را آزرده ساخته است و چون توانایی مقابله با آن را نداشتند، با تحقیر دیگران سعی می کنند از موقعیت فعلی خود دفاع کند.
*افرادی که دیگران را تحقیر می کنند با این کار فقط ناراحتی، نرسیدن به موفقیت و بی هدفی خود را در زندگی به نمایش می گذارند.
چند نوع رفتار تحقیر آمیز وجود دارد: تحقیرهای کلامی مستقیم، تحقیرهای کلامی غیر مستقیم و تحقیرهای غیر کلامی.
تحقیر کلامی مستقیم
این رفتاری کاملا مشخص است. خیلی ساده کسی با کلام شما را تحقیر می کند. برای مثال فرض کنید از آسان سوری بیرون آمده اید و بر حسب اتفاق به کسی تنه می زنید. آن شخص این چنین واکنش نشان می دهد: "چرا مواظب نیستی، بی شعور"
برخورد با تحقیرهای کلامی مستقیم چگونه باید باشد؟
- بگذارید که شخص مخاطب شما خشمش را تخلیه کند و کمی آرام بگیرد.
- اگر اشتباهی از شما سرزده، حتی اگر مخاطبتان به شما توهین کرده باشد، آن را اذعان کنید.
- در برابر طرز برخورد او ابراز وجود کنید.
- با یک یا چند جمله کوتاه و خلاصه برخورد را به پایان برسانید.
این اقدامات به از میان برداشتن تحقیرها کمک می کند. در ماجرای آسانسور با کمی حوصله اجازه بدهید که شخص خشم خود را تخلیه کند بعد به او بگویید " از این که به شما برخوردم عذرخواهی می کنم. تصادفی بود. اما من مایل نیستم که حرف های تند و ناسزا بشنوم. می توانم بدون توهین هم گفته های شما را بشنوم."
تحقیرهای کلامی غیر مستقیم
درباره این سخن همسرتان چه حسی دارید؟" وقتی این لباس را می پوشی جالب می شوی. لباس های قدیمی به تو خیلی می آیند" چه می کنید؟چه معنایی در پس پرده این اظهار نظر وجود دارد؟
تحقیرهای کلامی غیر مستقیم در واقع پرخاش غیر مستقیم هستند. اشخاص تحت تاثیر این طرز برخوردها گیج و مبهوت می شوند و احساس می کنند که مورد سلطه جویی قرار گرفته اند. رفتار پرخاشگرانه غیر مستقیم در واقع یک حمله پنهانی است.
کسی از توهین و سرزنش شدن خوشش نمی آید. اگر از خود یا دیگران توضیحات بیشتری بخواهید اغلب مشکل برطرف می شود.
برای روبرو شدن با تحقیرهای غیر مستقیم قبل از هر کار سعی کنید اطلاعات بیشتری به دست آورید: بپرسید:" منظورتان چیست؟" با جوابی که می گیرید از نیت شخص رودرروی خود مطلع می شوید. شاید شما حرف او را به درستی درک نکرده اید.
واکنش بعدی شما به جواب طرف مقابل بستگی دارد. اما بخشی از هدف شما این است که به مخاطب خود بیاموزید به روش دیگری با شما حرف بزند و با شما رک و صریح باشد.
هر تحقیر کلامی غیر مستقیم می تواند به یک تحقیر کلامی مستقیم تبدیل شود.وقتی از مخاطب خود توضیحات بیشتری می خواهید واکنش او می تواند بدتر شود. توصیه ما این است که ابراز وجود کنید و مراحلی را که در زمینه برخورد با تحقیرهای کلامی مستقیم گفته شد مورد استفاده قرار دهید و در برابر تحقیر قاطعانه برخورد کنید.
تحقیرهای غیر کلامی
با کسی که به ما بد نگاه می کند یا ژست می گیرد چه باید بکنیم. وقتی مخاطب شما بدون این که کلمه ای در تحقیر شما بگوید با رفتارش شما را تحقیر می کند به او چه جوابی می دهید؟
برخورد با توهین غیر کلامی بسیار دشوارتر است. زیرا این احتمال وجود دارد که شخص توهین کننده اصولا متوجه رفتار توهین آمیزش نباشد. از آن گذشته نمی توانید مطمئن باشید که لزوماً از قصد و نیت شخص توهین کننده آگاه شده اید.
اگر مخاطب شما می خواهد بدون ابراز کلمه ای شما را تحقیر کند سعی کنید او را به شکلی مجبور کنید که به جای ژست از کلمات استفاده کند. می توانید به طرزی قاطعانه بگویید "ممکن است آن طرز نگاهت را برای من ترجمه کنی؟ من نمی توانم منظور تو را درک کنم مگر اینکه مستقیماً نظرت را به من بگویی."
تحقیر غیر جرات آمیز و غیر کلامی از همه صراحت کمتری دارد. گر چه نمی توانیم همه پیام های غیر کلامی را از بین ببریم ، بهتر است تا حد امکان آن ها را به کلمات تبدیل کنیم چون این امکان وجود دارد که رفتار مخاطب خود را به اشتباه تفسیر کرده باشیم.
کسی از توهین و سرزنش شدن خوشش نمی آید. اگر از خود یا دیگران توضیحات بیشتری بخواهید اغلب مشکل برطرف می شود.
البته رنجیش به دل راه ندادن و پس نشینی نکردن در مواقعی دشوار است اما برقراری ارتباط صادقانه تلاشی است که فایده آن از زحمتش بیشتر است. ناراحتی ناشی از تحقیر با ابراز وجود کردن از بین می رود.مصرانه از دیگران بخواهید که نظر خود را توضیح دهند . احساسات خود را بیان کنید و درباره خود و درباره روابطی که با دیگران دارید اطلاعات تازه ای به دست آورید.
فن بیان در برابر توهین – خود را در برابر توهین دیگران تجهیز کنید!
درد انسان را تغییر می دهد؛ اما این تغییر همیشه منفی نیست. این درد را بچشید و به حکمت تبدیل کنید! این جمله ناشناسی بود که از طرف یک نویسنده ناشناس توجه مرا جلب کرد. بین همه دردهایی که یک انسان در طول زندگی متحمل می شود درد توهین و بدگویی دیگران رایج ترین مسئله ای است که واکنش های مختلف ما را به دنبال دارد. حتما هر فردی خواسته یا ناخواسته، حق یا نا به حق با توهین، تهمت و خلاصه واکنش های ناراحت کننده ای رو به رو می شود که حقیقتا گاهی امان انسان را می بُرد! هر چند که خیلی ها در این مواقع با بحث، مشاجره و عکس العمل متقابل به این رفتار بقیه پاسخ می دهند اما فن بیان در برابر توهین آن قدر دست ما را باز گذاشته است که بتوانیم این بار با زبان خوش به بحث و مجادله ها فیصله دهیم!
البته واکنش همه ما در برابر توهین یکسان نیست. گاهی شاهد برخوردهایی هستیم که باعث می شوند در یک جا میخکوب شویم و در شوک آن حرف یا حرکت لب به سخن نگشاییم. دقیقا زمانی که کلمات ما را زبان بسته می کنند و قادر نیستیم از خود دفاع کنیم. این مشکل بیش تر برای افراد خجالتی و کم رو شدت می یابد.
اطراف ما پر از ترکش های دردناک و غیر قابل پیش بینی توهین دیگران است. عاقلانه است که قبل از اصابت گلوله های دشمن با فن بیان در برابر توهین خود را تجهیز کنید!
تکنیک های فن بیان در برابر توهین دیگران
وقتی که زبان قاصر از جواب به توهین می شود…
یکی از دوستان ساکن خارج از کشور تجربه شنیدنی و جالبی را از برخورد خدمتکاران و نگهداران سالمند تعریف می کرد: به خاطر ناتوانی مادرم در اداره کارهای شخصی اش تصمیم گرفتم از یک پرستار و نگهدار سالمند باتجربه استفاده کنم. علی رغم این که این پرستار مستقیما از شرکت های خدماتی فرستاده شده بود اما زبان تند و تیزی داشت. عادت به منفی بافی، قضاوت عجولانه مادرم و زیر سوال بردن جز به جز زندگی ما واقعا آزاردهنده شده بود. یک روز بعد از این که از سرکار برای سرکشی به آشپزخانه رفتم و با لبخند صحبت کردن با خدمتکار را شروع کردم با صدای بلند گفت: گذاشتن این میز این گوشه آشپزخانه واقعا احمقانه است!
جدا از رُک گویی های معروف غربی ها چنین واکنش هایی در هر جای دنیا باعث می شود یک آن انسان احساس بی دفاعی کند! نه این موقعیت بلکه گیر کردن در ترافیک و رو به رو شدن با فحاشی رانندگان عصبی، حضور در مترو و دیدن واکنش های عجیب و غریب مردم خسته ای که فشار کاری کاسه صبرشان را لبریز کرده است و هزاران مورد مشابه از شرایطی هستند که واقعا قرار گرفتن در آن ها انسان را در برابر ترکش های زبان مردم بی دفاع می سازد!
به هر حال می توانیم با ترفند های فن بیان در برابر توهین کمی روحیاتمان مقاوم سازی کنیم تا واکنش های بهتری نشان دهیم!
واکنش ها را با مداد و پاک کن مرور کنید!
قطعا وقتی که با توهین دیگران در واقع به ما ظلم می شود نمی توانیم آرام بایستیم و بی تفاوت باشیم. ما هم هرگز پیشنهاد نمی کنیم بی تفاوت بمانید و دیگران را به خودشان واگذار کنید! اولین واکنش هر فردی که در این موقعیت قرار می گیرد مرور کردن است. به جای این که بلافاصله لب بگشایید اتفاقات را مثل یک دفتر مرور کنید. چه شد که این حادثه رخ داد؟ چرا باید این درگیری لفظی رخ دهد؟ چه اشتباهی رخ داد؟
تمام اتفاقات در این لحظه خواه ناخواه مثل اپیزودهای یک فیلم از مقابل چشم شما عبور می کنند. با این تفاوت که هنگام فکر کردن خود را به سلاح پاک کن تجهیز می کنید. به هر صحنه که فکر می کنید پاک کن را روی حافظه خود بکشید و آن را کم کم محو کنید. هر چند که پاک کن هرگز نتوانسته است رد مداد را به خوبی پاک کند اما تجربه نشان داده است که این پاک کن فرضی قادر است آثار درد روحی شما را تسکین دهد و آن ها را کمرنگ تر سازد.
درجه غرور کلامی خود را پایین بیاورید!
اگر یک بار با انصاف به اتفاقات و درگیری های لفظی که بین دو نفر رخ می دهد نگاه کنید متوجه اشتباهات خودتان هم می شوید. روان شناسان معتقدند در یک مشاجره هرگز یکی از طرفین 100 درصد مقصر و دیگری 100 بی گناه نیست. پس باید درباره خودتان به کنکاش بپردازید.
یکی از عواملی که همیشه اختلاف به بار می آورد غرور است. تجربه شخصی من بعد از کنکاش در رفتارهایی که در مقابل دیگران داشتم و منجر به توهین شده است غروری است که بیش از حد داشته ام. در واقع هم من و هم بسیاری از مردم توقع داریم آن لحظه شاهد برخورد خیلی بهتری باشیم؛ اما با دیدن رفتار بقیه از همه چیز ناامید می شویم. به همین دلیل باید عقاید و غرور شخصی را بازبینی کرد تا فن بیان در برابر توهین نیز اصلاح گردد.
ماهیت واقعی کلمات را بشناسید!
تا به حال به کلماتی که از دهانتان خارج شده است و با آن ها باعث ایجاد اختلاف شده اید فکر کرده اید؟ سفری در واژگان به من نشان داد که کلمات فقط ترکیبی از حروف ساده ای هستند که در هر زبان با هم تفاوت دارند. آن چه که مسئله ساز است معانی مختلفی است که این کلمات به دوش می کشند. تصور کنید مشغول صحبت کردن با یک اسپانیایی زبان هستید و شما هم دست و پا شکسته به این زبان تسلط دارید. شما تمام تلاش خود را به کار می بندید تا بتوانید جملات را به هم بچسبانید و به یک برداشت واحداز مخاطبتان برسید. در این حالت اصلا متوجه نمی شوید یا اگر متوجه شوید مهم نیست که آن فرد مشغول چرب زبانی، توهین یا تمسخر شما است!
چه می شود که ما با وجود آگاهی از بار معنایی کلمات از پتانسیل باورنکردنی آن ها برای توهین به یکدیگر استفاده می کنیم؟ اگر واقعا ماهیت واقعی کلمات و قدرت آن ها برای به جا گذاشتن زخم را بشناسیم مسلما در انتخاب آن ها دقت عمل بیشتری به خرج می دهیم!
قدرت خدادی خود را احیا کنید!
همه ما دارای توانایی خاصی برای دفاع از خود، استفاده از فن بیان در برابر توهین و تحمل چالش ها هستیم. قدرتی که به ما توانایی فرار از یک ببر گرسنه را می دهد. قدرتی که سرعت ما را حین فرار کردن به چندین برابر ظرفیت های وجودیمان تبدیل می کند. چرا این قدرت را نادیده بگیریم؟
در این مرحله فن بیان در مقابل توهین به هوش کلامی شما بستگی دارد. این هوش از بدو تولد در وجود همه نهادینه شده است اما اگر به دلیل بی حوصلگی معمولا از زیر بار جواب دادن و بحث و جدل دَر می روید ممکن است آن را تضعیف کرده باشید. جواب های قاطع و آرام در برابر توهین های دیگران، میمیک های نشانگر بی تفاوتی در صورت، زبان بدن کاملا راحت و آرام و نگاه هایی که به اطراف است تا به طرف فحاشی که توهین می کند بهترین ابزار شما برای پاسخ دادن به توهین های دیگران است. به این روش قدرت خدادای خود را نیز احیا کرده اید.
رفتار مناسب با همسری که توهین و تحقیر میکند
تحقیرهای همسر به علت احساس برتری که یکی از طرفین دارد اتفاق می افتد ولی باید در برابر این رفتار مقابله کنید تا صدمات جبران ناپذیری را متحمل نشوید در آینده.
بهترین واکنش در مقابل تحقیرهای همسر
تحقیر کردن همسر از عادات ناپسند اخلاقی است که به علت احساس برتری و قدرت یکی از زوجین به دیگری اعمال می شود . تحقیر دائمی زوج ها توسط همدیگرصدمات جبران ناپذیری را به پیکره زندگی زناشویی وارد می کند.
این افراد که رفتارهای تحقیر آمیزی نسبت به یکدیگر دارند ، زن و شوهر بودن خود را فراموش می کنند و در زندگی زناشویی به همدیگر بی احترامی می کنند، همدیگر را مسخره می کنند، با طعنه صحبت می کنند و سعی می کنند همسر خود را حقیر جلوه دهند .
علت رفتار تحقیر آمیز در زوج ها
کینه توزی
تحقیر کردن در برخی موارد علت مشخصی ندارد اما در برخی از موارد نیز علت رفتار تحقیرآمیز زوج ها اتفاقات تلخ گذشته مثل خیانت و... است که در این صورت کینه شدیدی از همسر به دل می گیرند و سعی می کنند او را تحقیر کنند تا التیام یابند .
احساس کمبود
برخی از افراد نیز به علت کمبودهایی که احساس می کنند برای غلبه به تزلزل شخصیتی خود دوست دارند خودشان را قدرتمند تر از دیگران جلوه بدهند.
تحقیر در گذشته
برخی از افراد نیز چون در گذشته تحقیر شده اند و نتوانستند با آن رفتار مقابله کنند ، با تحقیر دیگران سعی می کنند از موقعیت فعلی خود دفاع نمایند.
باید بدانید که یک انسان موفق ممکن است از دیگران انتقادهای سازنده ای نماید اما هیچ نیازی به تحقیر دیگران ندارد.
رفتار مناسب در مقابل تحقیرهای همسر:
علت را کشف کنید
اگر همسرتان رفتار تحقیر آمیزی را با شما پیش گرفته و رفتارهای او موجب اذیت و آزار شما می شود ، این رفتارها را بدون قضاوت بررسی کرده تا بدانید این رفتارهای همسرتان چه علتی دارد . در صورتی که علت رفتار همسرتان را بیابید بهتر می توانید در مقابل این رفتارها واکنش نشان دهید و به مرور زمان این رفتارها را در همسرتان کاهش دهید . می توانید علت رفتار همسرتان را از خود ایشان جویا شوید.
به رفتار خودتان نیز توجه کنید
برای اینکه بتوانید علت رفتارهای تحقیر آمیز همسرتان را بفهمید ، به رفتار خودتان نیز توجه کنید و بیاندیشید او چه مواقعی این رفتارها را از خود نشان می دهد و آیا این رفتار او ارتباطی با رفتارهای شما دارد ؟ اگر بدانید علت رفتار بد همسرتان از خستگی و یا سماجت های شماست ، می توانید آرامش را در خانه برقرار نمایید و روی حساسیت های همسرتان دست نگذارید تا این رفتار بد در او کاهش یابد .
از خود دفاع کنید
اگر همیشه در مقابل توهین و تحقیرهای همسرتان سکوت اختیار کرده اید این بار ، از حق خود دفاع کنید . زیرا تا زمانی که شما در مقابل رفتارهای زشت همسرتان سکوت کنید ، او می پندارد رفتار درستی دارد و نیازی به تغییر رفتارش ندارد . پس قاطعانه و در کمال آرامش و با حفظ حرمت، مقابله مثبت کنید و از موضع خواسته های منطقی خود کوتاه نیایید. یادتان باشد هیچ گاه برای دفاع کردن از خود رفتارهایی مانند عصبانیت، تهدید، قهر، انتقاد کوبنده و... را از خود نشان ندهید .
قابلیت هایتان را بازگو کنید
اگر همسرتان از زحمات شما تشکر و قدر دانی نمی کند شما می توانید با رفتارخود به تدریج این رفتار را در همسر خود تغییر دهید و با تغییر سبک زندگی و ارتباط تان و بیان جملات و عباراتی، او را به تفکر وا دارید تا بتدریج به انجام رفتاری جدید عادت کند.
مثلا اگر از شما برای پخت یک غذای خوشمزه تشکر نمی کند ، به او بگویید :«غذای امروز خیلی خوشمزه شده بود!» یعنی خود وارد عمل شوید و قابلیت هایتان را بازگو کنید . اگر مداوم این تمرین را انجام دهید ، می توانید همسرتان را تسلیم بر اظهار نظر کنید تنها در این مورد توجه کنید بازگو کردن این صحبت ها باید طوری باشد که او احساس نکند شما بر سر او منت می گذارید و از او برتر هستید.
باز بینی کنید
مدیریت کلامی و رفتاری تضمین کننده سلامت رابطه تان است بنابراین بعد از اینکه همسرتان شروع به بروز این رفتار ناپسند می کند ، بررسی کنید که قبل از آن چه گفت وگوها و بحث هایی بین شما پیش آمده که او را به هم ریخته است ؟ برای جلوگیری از این رفتار همسر خود روی این مسئله تمرکز بیشتری نمایید و این بحث ها را با همسرتان کاهش دهید.
او را همراهی نکنید
اگر همسرتان در مقابل خانواده اش به شما توهین نمود و شما را تحقیر کرد ، به او بگویید دیگر با او به دیدار خانواده اش نمی روید تا رفتار خود را اصلاح نکند . همچنین به او بگویید که این رفتار شما از تاوان رفتار خودش است . در صحبت با همسرتان برای اینکه مشکلات شما بیشتر نشود ، از نشان دادن رفتارهایی مانند فریاد، فحاشی، تهدید به طلاق، خیانت و... بپرهیزید.
نکته :
یکی از بدترین سرزنش ها و تحقیرهمسر سرزنش قیافه همسر، فقر او یا خانواده اش، سواد کم پدر یا مادرش وهر سرزنشی است که خود فرد در به وجود آمدن آن تقصیری نداشته است . اگر همسر خود را به خاطر این مسائل تحقیر و سرزنش نمایید شما فردی بی انصاف می باشید که از شعور کافی بی بهره اید .
برای همه ما پیش آمده که گاهی احساس می‌کنیم رفتار دیگران نوعی توهین و بی‌احترامی به ما محسوب شده است.
همه ما دوست داریم دیگران رفتار خوبی با ما داشته باشند، به ما احترام بگذارند، رفتار تحقیرآمیزی با ما نداشته باشند و هیچگاه به ما توهین نکنند. بسیاری از ما گمان می‌کنیم کوچک‌ترین مخالفتی با ما حکم اهانت کردن و نادیده گرفتن‌مان را دارد حال آنکه در واقع هر کس می‌تواند نظر و خواست خود را داشته باشد اما اگر طوری آن را ابراز کند که به‌گونه‌ای تحقیرآمیز به‌نظر برسد، باز مقصر کیست؟
ما همیشه عادت کرده‌ایم وقتی رفتار نامناسبی با ما میشود، بلافاصله طرف مقابل خود را زیر‌سؤال ببریم، خودمان را به دور از هرگونه اشتباهی قلمداد کرده و این‌طور وانمود کنیم که ظلمی غیرقابل بخشش به ما روا شده است. اما اینگونه طرز برخورد در درجه نخست خود ما را آزار می‌دهد. متاسفانه ما در مقامی نیستیم که از دیگران بخواهیم هیچگاه به ما اهانتی نکنند اما آنقدر قدرتمند هستیم که بتوانیم بر خودمان تسلط داشته باشیم و بیش از حد تحت‌تاثیر رفتار اطرافیان قرار نگیریم.
هنگامی که می‌بینید از ارتباطات خود راضی نیستید و آنگونه که می‌خواهید با شما رفتار نمی‌شود، قطعا باید تغییراتی در نوع رفتارتان با دیگران حاصل کنید. درواقع تصمیم‌گیری درباره اینکه چه وقت و چگونه می‌خواهید تغییر کنید کاری دشوار و فرایندی پایان‌ناپذیر است. فراموش نکنید هدف‌ها تغییر میکنند؛ بنابراین تغییر کردن فرایندی پویا و ادامه‌دار است و رمز هدفگذاری موفق این است که اهدافتان به اندازه‌ای انعطاف‌داشته باشند که بتوانید خود را با تغییراتی که در زندگی شما به‌وجود می‌آیند وفق دهید. شما می‌توانید هدف‌های خود را با توجه به زمان برآورده‌شدن آنها فهرست کنید.
زمانی را درنظر بگیرید که به‌شدت از کسی رنجیده‌اید زیرا او به شما توهین کرده. در این هنگام چه احساسی دارید و چه عکس‌العملی نشان می‌دهید. بعضی هر چه تلاش میکنند نمی‌توانند از شر این ناراحتی نجات یابند و هر چه می‌کوشند نمی‌توانند این احساس منفی را از بین ببرند.
شاید دلتان بخواهد توهین شخص توهین‌کننده را مانند خودش پاسخ بدهید. شاید هم بخواهید سکوت کنید. در هر صورت شما جزو هر گروه از افراد باشید، لحظه‌ای که کسی به شما توهین میکند از او می‌رنجید و ذهنیتی منفی پیدا می‌کنید. در این هنگام بهترین کار این است که تمام اندیشه‌های منفی را متوقف کنید و به‌خود اجازه دهید تا آرام شوید. هنگامی که اینگونه اندیشه‌ها را از ذهن خود بیرون کردید، برای تصمیم‌گیری صحیح به‌خود زمان بیشتری دهید.
ممکن است وقتی کسی به شما اهانت کرد، اعتمادبه‌نفس خود را از دست بدهید و همین موضوع باعث شود واقعا خودتان را زیر سؤال ببرید و به توانایی‌هایتان شک کنید؛ «شاید هم من واقعا آدم بی‌عرضه‌ای باشم»، «شاید نمی‌دانم چگونه باید رفتار کنم» و... حتی ترجیح می‌دهید در حضور دیگران حرفی نزنید زیرا احساس می‌کنید شاید آنها شما را به باد تمسخر بگیرند؛ «من آن‌قدرها هم اطلاعات ندارم پس بهتر است سکوت کنم»، «من حق ندارم در این زمینه اظهارنظر کنم»، «من واقعا قابل اطمینان نیستم »و... ولی حتی برای مدتی کوتاه هم که شده سعی کنید به جای این عبارات منفی از عبارات مثبت استفاده کنید؛ «من هم می‌توانم نظرم را به دیگران اعلام کنم»، «حتما کسی پیدا میشود که به شنیدن حرف‌هایم علاقه نشان دهد» و... شاید ابتدا لازم نباشد اقدامی صورت دهید. بهترین کار این است که ابتدا فکر کنید ببینید چطور می‌توانید بهتر عمل کنید و سپس دست به هر اقدامی بزنید.
در بسیاری از مواقع اشخاص قاطعانه ابراز وجود نمی‌کنند زیرا فکر میکنند نتایج بد و ناخوشایند، ذهنشان را اشغال کرده است؛ «اگر این کار را بکنم حتما دوستم عصبانی میشود»، «نمی‌توانم نظرم را بگویم زیرا حتما او ناراحت میشود» و... . گاهی شما همه چیز را فاجعه‌آمیز می‌دانید؛ حال آنکه این باورهای غیرمنطقی حاصل افکار منفی است که نمی‌گذارند شما بهتر تصمیم بگیرید و آسوده‌تر عمل کنید.
فراموش نکنید آنقدر هم فاجعه‌آمیز نیست اگر گاهی از کسی می‌رنجید خیلی خود را سرزنش نکنید به یاد بیاوریدگاهی خودتان هم کسی را رنجانیده‌اید. اگر تمام این کارها بدون هیچ قصد و غرضی اتفاق بیفتند می‌توانید هم خودتان را ببخشید و هم دیگران را.
بنابراین زیاد سخت نگیرید! اگر کسی به شما اهانتی کرد، قبل از اینکه برنجید و مقابله‌به‌مثل کنید با خود بیندیشید که امکان دارد خودتان این اجازه را به او داده باشید یا آن شخص مشکلی دارد که با آزردن دیگران احساس بهتری پیدا میکند!
